Është mbajte akademi përkujtimore për të kujtuar jetën dhe veprën dhe nderuar, intelektualin dhe veprimtarin e madh të çështjes kombëtare, politikanin dhe luftëtarin e lirisë, avokatin Isat Mushkolaj, protagonistin kryesor të grupit të juristëve të Deçanit , të cilët kishin hartuar Statutin komunal, bazuar në Kushtetutën e Kaçanikut, të vitit 1990.
Ndonëse kanë kaluar pothuajse 11 vite kur është nda nga jeta kujtimi për Isatin nuk shuhet kurrë sepse dha kontribut të jashtëzakonshëm në të gjitha periudhat kohore për lirin e vendit .Isat Mushkolaj , ka punuar në shumë institucione, si në: gjimnazin “Vëllezërit Frashri”, Entin për Punë Sociale, Gjykatën Themelore në Gjakovë, pastaj, ndërmarrjen shoqërore “Gjeravica”, prej ku, pushteti serb, e largoj nga puna. Më pastaj, Isati, me qëllim të mbrojtjes të së drejtave të punëtorëve dhe qytetarëve të vet, hap zyrën avokaturës në Pejë dhe Deçan.
Në fjalën e tije kryetari i komunës z.Rasim Selmanaj, ndër të tjera tha se edhe shumë veprimtarë të tjerë, edhe unë në atë kohë, edhe pse në moshë më të re, kam pasur fatin dhe nderin njëkohësisht që të jem bashkë me të në shumë veprimtari atdhetare të asaj kohe. Në vitet e ’90-ta, Deçani shquhej me shumë aktivitete kulturore dhe atdhetare të asaj kohe. Revista “Zgjimi”, SHKA “Jusuf Gërvalla”, përkujtimi i ngjarjeve kombëtare, ishin disa nga mekanizmat e asaj kohe që po krijonin pushtetin e pavarur të shqiptarëve kundër dhunës së pushtetit okupues serb dhe që po mbanin gjithnjë të ndezur flakadanin e Lirisë .
Për jetën dhe veprimtarinë e Isat Mushkolaj, kanë folur edhe kolegë të tij Adem Lushja ,Daut Caja , Zeqir Ramosaj , e Curr Mazrekaj, ku evokuan kujtime të asaj kohe që përjetuan bashkërisht të përndjekur rrahur e maltretuarë për një idela lirin e vendit. .
Isat Mushkola u nda nga jeta në moshë të revdekja e kobshme, nuk lejoj të qon deri në fund procesin e nisur, nuk lejoj që profesionalizmi i tij, të bëhet pjesë e zhvillimeve, kur kishim nevojë më së shumti për të. Vdekja e mori me 07 Prill 2002, duke bërë që Deçani të mbetet pa intelektualin më të shquar të saj, atdhetarin e madh, luftëtarin e lirisë, për të cilin, si asnjëherë më shumë, kishim nevojë për këshillat e tij .
